Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος

Το κάπνισμα είναι η μεγαλύτερη μάστιγα που απειλεί και θα συνεχίσει να απειλεί την υγεία μας, αν δεν αλλάξουμε τρόπο ζωής. Το 30% όλων των θανάτων σε ηλικίες 35-69 και το 30% των θανάτων που προκαλούνται από καρκίνο, οφείλονται στο κάπνισμα. Οι καπνιστές ζουν 13-14 χρόνια λιγότερα.

Το κάπνισμα ενός τσιγάρου αυξάνει την αδρεναλίνη, την καρδιακή συχνότητα και την πίεση. Κάνει την αορτή και τα υπόλοιπα αγγεία σκληρότερα, αυξάνει τον κίνδυνο για ενδοαγγειακή θρόμβωση και μπορεί να προκαλέσει ασταθή στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο ή και αιφνίδιο θάνατο. Τριπλασιάζει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και αυξάνει 2-4 φορές τον κίνδυνο για αιφνίδιο θάνατο στο έμφραγμα.

Αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία εμφάνισης καρκίνου όχι μόνο των πνευμόνων, αλλά και του λάρυγγα, οισοφάγου, στομάχου, παγκρέατος, νεφρών, ουροδόχου κύστεως, μήτρας, οξείας μυελογενούς λευχαιμίας.  Προκαλεί χρόνια πνευμονοπάθεια και συμβάλλει στην πρόωρη γήρανση, εξασθένηση της μνήμης, κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες, σεξουαλική-στυτική δυσλειτουργία, ελάττωση της γονιμότητας, έλκος στομάχου, κακοσμία του στόματος, ροχαλητό, καθυστέρηση επούλωσης τραυμάτων.

Επιπλέον η μείωση δεν βοηθά στη διακοπή της βλαβερής αυτής συνήθειας, αφού συνήθως οι καπνιστές «υποτροπιάζουν» σε βάθος χρόνου. Σε μακροχρόνιους καπνιστές/στριες η διακοπή του καπνίσματος έχει άμεσο όφελος (μέσα στο πρώτο εξάμηνο) στην αναπνοή και στην ικανότητα για άσκηση. Δυστυχώς όσες βλάβες υπάρχουν ήδη στα αγγεία και στην καρδιά δεν αναστρέφονται με τη διακοπή του καπνίσματος. Όμως εμποδίζεται η εμφάνιση περαιτέρω βλαβών λόγω καπνίσματος. Υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος για έμφραγμα ή εγκεφαλικό μειώνεται στα επίπεδα των μη καπνιστών μετά από 10-15 χρόνια διακοπής καπνίσματος.

Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά 25-50%. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνει παράλληλα με τη διάρκεια έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα προσεγγίζοντας τον κίνδυνο που καταγράφεται σε ενεργητικούς καπνιστές μετά από μακροχρόνια έκθεση π.χ. στη δουλειά ή στο σπίτι. Το παθητικό κάπνισµα ευθύνεται για 600.000 θανάτους παγκοσµίως σε ετήσια βάση.

Τα τελευταία χρόνια το άτμισμα έχει αντικαταστήσει το κάπνισμα σε ένα μεγάλο μέρος των καπνιστών. Ταυτόχρονα έχει καλλιεργηθεί η άποψη ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα. Πρόσφατες όμως έρευνες δείχνουν ότι το άτμισμα ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το κάπνισμα.

Σε αντίθεση με τα απλά τσιγάρα οι συσκευές ατμίσματος δεν περιέχουν καπνό ούτε εκπέμπουν πίσσα, συμβάλλοντας έτσι στην άποψη ότι είναι λιγότερο βλαβερές για την υγεία. Το 2019 μια σημαντική αύξηση των τραυματισμένων πνευμόνων έκανε κάποιους να αναρωτηθούν αν το άτμισμα είναι στην πραγματικότητα πιο βλαβερό από το κάπνισμα.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ορισμένοι ειδικοί εξακολουθούν να θεωρούν το άτμισμα λιγότερο επιβλαβές από το κάπνισμα τσιγάρων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το άτμισμα δεν είναι επιβλαβές.

Πηγή: Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία