Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι το Ιράν αναπτύσσει ένα νέο πυρηνικό όπλο που είναι πιο απλό αλλά ισχυρό

Νέες πληροφορίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχουν πείσει Αμερικανούς αξιωματούχους ότι μια μυστική ομάδα Ιρανών επιστημόνων εξερευνά μια ταχύτερη, αν και λιγότερο εξελιγμένη, μέθοδο για την ανάπτυξη ενός ατομικού όπλου, αν η ηγεσία της Τεχεράνης αποφασίσει να επιδιώξει την απόκτηση πυρηνικής βόμβας, σύμφωνα με νυν και πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους.

Η εξέλιξη αυτή λαμβάνει χώρα ακόμη και εν μέσω ενδείξεων ότι ο νέος πρόεδρος του Ιράν επιδιώκει ενεργά διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Τραμπ.

Οι πληροφορίες συλλέχθηκαν τους τελευταίους μήνες της κυβέρνησης Μπάιντεν και μεταφέρθηκαν στην ομάδα εθνικής ασφάλειας του προέδρου Τραμπ κατά τη μεταβίβαση της εξουσίας, σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν ανώνυμα λόγω της ευαίσθητης φύσης του θέματος. Η ανάλυση των πληροφοριών προειδοποιούσε ότι οι Ιρανοί επιστήμονες αναζητούσαν έναν τρόπο να μετατρέψουν τα αυξανόμενα αποθέματα πυρηνικών καυσίμων τους σε ένα λειτουργικό όπλο μέσα σε λίγους μήνες, αντί για ένα ή περισσότερα χρόνια—αλλά μόνο εάν η Τεχεράνη αποφάσιζε να αλλάξει την τρέχουσα προσέγγισή της.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι συνεχίζουν να πιστεύουν πως το Ιράν και ο ανώτατος ηγέτης του, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν έχουν λάβει την απόφαση να αναπτύξουν πυρηνικό όπλο. Ωστόσο, νέες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι, καθώς οι δυνάμεις-προστάτες του Ιράν έχουν εξασθενήσει και οι πύραυλοί του αποτυγχάνουν να διαπεράσουν τις αμερικανικές και ισραηλινές άμυνες, η στρατιωτική ηγεσία της χώρας εξετάζει σοβαρά νέες επιλογές για την αποτροπή μιας αμερικανικής ή ισραηλινής επίθεσης.

Το Ιράν, σύμφωνα με αξιωματούχους, παραμένει στο πυρηνικό κατώφλι. Από τότε που ο Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η χώρα έχει ξαναρχίσει την παραγωγή ουρανίου και διαθέτει πλέον αρκετά καύσιμα για να κατασκευάσει τέσσερις ή περισσότερες βόμβες. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί για την παραγωγή ενός όπλου, και τα νέα στοιχεία επικεντρώνονται στα τελευταία βήματα που απαιτούνται για τη μετατροπή του καυσίμου σε ένα λειτουργικό πυρηνικό όπλο.

Τα στοιχεία αυτά αναμένεται να αποτελέσουν βασικό θέμα συζήτησης την Τρίτη, όταν ο Τραμπ θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ο Νετανιάχου είναι ο πρώτος παγκόσμιος ηγέτης που επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο μετά την ορκωμοσία του Τραμπ πριν από δύο εβδομάδες. Για χρόνια, ο Ισραηλινός ηγέτης έχει φτάσει κοντά στην απόφαση για στρατιωτικό πλήγμα στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά πάντα έκανε πίσω, συχνά υπό την πίεση της ίδιας του της στρατιωτικής και μυστικής υπηρεσίας, καθώς και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ωστόσο, η τρέχουσα κατάσταση είναι διαφορετική, και οι υπολογισμοί του Νετανιάχου ενδέχεται επίσης να έχουν αλλάξει.

Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι το Ιράν είναι σήμερα πιο αδύναμο από ποτέ. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, που υποστηρίζονται από το Ιράν, έχουν χάσει την ηγεσία τους και την ικανότητά τους να επιτεθούν στο Ισραήλ. Ο Σύρος ηγέτης, Μπασάρ αλ-Άσαντ, έχει καταφύγει στη Μόσχα και η χώρα του δεν αποτελεί πλέον εύκολη διαδρομή για τη μεταφορά ιρανικών όπλων.

Τον Οκτώβριο, ισραηλινό αντίποινα κατέστρεψε τις πυραυλικές άμυνες γύρω από την Τεχεράνη και ορισμένες από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, πλήττοντας επίσης τις τεράστιες συσκευές ανάμειξης που παράγουν καύσιμο για νέους πυραύλους, πλήττοντας σοβαρά την ιρανική παραγωγή.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν βιάζεται να εμπλακεί σε άμεση σύγκρουση με το Ιράν και φαίνεται ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις. Όταν ρωτήθηκε λίγο μετά την ορκωμοσία του εάν θα υποστήριζε ένα ισραηλινό πλήγμα στις ιρανικές εγκαταστάσεις, απάντησε: «Ελπίζουμε ότι αυτό θα μπορούσε να λυθεί χωρίς να χρειαστεί να ανησυχούμε γι’ αυτό. Θα ήταν πραγματικά ωραίο αν μπορούσε να επιλυθεί χωρίς να προχωρήσουμε σε αυτό το επιπλέον βήμα». Πρόσθεσε ότι ελπίζει πως το Ιράν «θα κάνει μια συμφωνία».

Ο πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιαν, που ανέλαβε καθήκοντα τον Ιούλιο μετά τον θάνατο του προκατόχου του σε αεροπορικό δυστύχημα, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι επιθυμεί επίσης μια νέα συμφωνία. Ωστόσο, πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί στο Ιράν υποστηρίζουν ότι είναι πιθανό να μην έχει γνώση των σχεδίων των Φρουρών της Επανάστασης, που προετοιμάζουν την πυρηνική επιλογή.

«Ο πρόεδρος Πεζεσκιαν και το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών πιθανότατα δεν γνωρίζουν τίποτα για τις εσωτερικές πυρηνικές συζητήσεις του καθεστώτος», δήλωσε ο Καρίμ Σαντζαντούρ, ειδικός στο Ιράν στο Carnegie Endowment for International Peace.

«Η Ισλαμική Δημοκρατία λειτουργεί εδώ και χρόνια με δύο παράλληλα καθεστώτα», πρόσθεσε. «Υπάρχει ένα βαθύ κράτος στρατιωτικών και μυστικών υπηρεσιών, που αναφέρεται στον Χαμενεΐ, και επιβλέπει το πυρηνικό πρόγραμμα και τις περιφερειακές ομάδες-αντιπροσώπους, καθώς και δραστηριότητες καταστολής, ομηρίας και δολοφονιών.»

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε εδώ και καιρό ότι το Ιράν εγκατέλειψε το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων το 2003, μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Το Ιράν επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς.

Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Ιράν σχεδίαζε επί μακρόν την παραγωγή όπλου. Έγγραφα που το Ισραήλ έκλεψε από αποθήκη στην Τεχεράνη το 2018 περιγράφουν λεπτομερώς τις τεχνικές προσπάθειες.

Πηγή: The New York Times